Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός: Νέα Προοπτική για την Ελλάδα
Η πρωτοβουλία για τη συγκρότηση της Εθνικής Χωρικής Στρατηγικής για τον Θαλάσσιο Χώρο (ΕΧΣΘΧ) ανακοινώθηκε σήμερα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, σε συνεργασία με το Υπουργείο Εξωτερικών και τα συναρμόδια Υπουργεία. Σκοπός της είναι η εξειδίκευση και ο αποτυπωμένος σχεδιασμός του θαλάσσιου χώρου της χώρας σε χάρτη, ο οποίος θα περιλαμβάνει σημαντικές λεπτομέρειες για τις ανθρώπινες δραστηριότητες στις διαφορετικές θαλάσσιες ζώνες.
Όπως ανέφεραν οι υπουργοί Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και Περιβάλλοντος και Ενέργειας Σταύρος Παπασταύρου, αυτή η πρωτοβουλία είναι ορόσημο, καθώς προϋποθέτει την θέσπιση κανόνων για τον θαλάσσιο χώρο της χώρας μας. Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) συνιστά ένα συνολικό χωροταξικό πλαίσιο, το οποίο είναι απαραίτητο για την επιτυχία της ανάπτυξης της γαλάζιας και κυκλικής οικονομίας. Επιπλέον, αναδεικνύει τη σημασία της προστασίας του περιβάλλοντος καθώς και την οργάνωση των ανθρώπινων δραστηριοτήτων που εκτείνονται σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας.
Σύμφωνα με σχετική κυβερνητική ανακοίνωση, είναι η πρώτη φορά που καταγράφονται τα όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας σε επίσημο ρυθμιστικό κείμενο της ΕΕ, κάτι το οποίο καθορίζει πλήρη επήρεια της ηπειρωτικής χώρας και των νησιών. Ο ΘΧΣ συνέθεσε συχνά αντικρουόμενες κοινωνικές, οικονομικές, ενεργειακές και περιβαλλοντικές παραμέτρους, προκειμένου να δημιουργήσει ένα πλαίσιο που θα εξυπηρετεί μια σειρά στόχων, όπως η κλιματική ανθεκτικότητα και η βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη.
Κατανόηση του Θαλάσσιου Χωροταξικού Σχεδιασμού
Τι περιλαμβάνει;
Ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός (ΘΧΣ) αναγνωρίζει και αποτυπώνει τις ανθρώπινες δραστηριότητες σε όλες τις θαλάσσιες ζώνες της χώρας, με γνώμονα την προστασία του περιβάλλοντος. Προσδιορίζει τη συμβατότητα και την παράλληλη ανάπτυξη των πολλών διαφορετικών δραστηριοτήτων που διεξάγονται στη θάλασσα, εστιάζοντας πάντα στη βιώσιμη ανάπτυξη και την αποδοτική αξιοποίηση των θαλάσσιων πόρων.
Η διαδικασία εντάσσεται στην οδηγία 2014/89/ΕΕ, η οποία όριζε την υποχρέωση εφαρμογής του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού στα κράτη μέλη της ΕΕ. Μέσω της ορθής μεταφοράς της οδηγίας στο εθνικό δίκαιο, η Ελλάδα δεσμεύεται για τη βιώσιμη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων και τη διατήρηση των οικοσυστημάτων και της βιοποικιλότητας.
Στρατηγικοί Στόχοι
Ο βασικός στόχος του ΘΧΣ είναι η οργάνωση του θαλάσσιου χώρου και η διασφάλιση της αλληλεπίδρασης μεταξύ χερσαίων και θαλάσσιων δραστηριοτήτων. Αυξάνονται οι προσπάθειες για την προστασία του θαλάσσιου περιβάλλοντος από την κλιματική αλλαγή, τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς, την αναβάθμιση των θαλάσσιων μεταφορών και την υποστήριξη της βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης. Επίσης, αναγνωρίζεται η αξία της ιχθυοκαλλιέργειας και η ενίσχυση διασυνοριακών υποδομών.
Μέσω αυτού του σχεδιασμού, η χώρα αποκτά τη δυνατότητα να καθορίσει συγκεκριμένα και αναγνωρίσιμα όρια για τις ανθρώπινες δραστηριότητες, αποφεύγοντας την αποσπασματική προσέγγιση που επικρατούσε στο παρελθόν.
Δημοσίευση και Ενημέρωση
Η επίσημη δημοσίευση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού θα γίνει μέσω ΦΕΚ, και θα ενημερωθεί η Ευρωπαϊκή Ένωση και το κοινό μέσω των σχετικών διαδικτυακών πλατφορμών. Αξιοσημείωτο είναι ότι η διαδικασία περιλαμβάνει διάφορες μορφές ενημέρωσης από το ΥΠΕΝ προκειμένου να διασφαλιστεί η διαφάνεια και η συμμετοχή των πολιτών.
Γεωπολιτική Σημασία
Η γεωπολιτική αναγνώριση του ΘΧΣ είναι καθοριστικής σημασίας. Είναι η πρώτη φορά που αποτυπώνονται σε επίσημο κείμενο της ΕΕ τα ακριβή όρια της ελληνικής υφαλοκρηπίδας, κάτι που αναδεικνύει τη στρατηγική σημασία του θαλάσσιου χώρου για την Ελλάδα.
Σημαντικότητα και Προοπτική
Στρατηγικός Σχεδιασμός και Το Μέλλον
Η ενεργοποίηση του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασμού αναμένεται να παρέχει μια οργανωμένη και κατανοητή προσέγγιση ώστε να ανταγωνιστεί η χώρα στον διεθνή χώρο, διασφαλίζοντας τα κυριαρχικά της δικαιώματα και προάγοντας τα εθνικά συμφέροντα με τρόπο που οι πολίτες να αισθάνονται ασφαλείς και ενημερωμένοι.
Συνολικά, ο Θαλάσσιος Χωροταξικός Σχεδιασμός αντιπροσωπεύει μία επιτυχία της ελληνικής Κυβέρνησης στην εκπλήρωση ευρωπαϊκών υποχρεώσεων και στην προετοιμασία της χώρας για τις προκλήσεις του μέλλοντος, που σχετίζονται με την κλιματική αλλαγή και τη βιώσιμη ανάπτυξη στο θαλάσσιο περιβάλλον.